एउटा छोटो नैतिक कथा।

एउटा गरिब केटो थियो, जसले राजमार्गमा फूल बेच्थ्यो। एक दिन, एउटा बूढो मानिसले उसलाई रोकेर भने,
"तिमी किन यस्तो ब्यस्त र खतरनाक बाटोमा फूल बेच्दैछौ?"
केटोले जवाफ दियो,
"मेरो परिवार गरिब छ र मेरो स्कूल खर्च धान्न सक्दैन।"
बूढो मानिसले भन्यो,
"तर तिमी गलत गर्दैछौ सानो केटो। तिमी मुख्य सडकमा दौडेर धेरै जोखिम उठाउँदैछौ। के तिमीलाई थाहा छ कि तिमीलाई सवारीले ठक्कर दिन सक्छ?"
केटोले हुरुक्क पारेको आवाजमा भन्यो,
"मलाई पैसा कमाउनुपर्छ ताकि म फेरी स्कूल जान सकूँ।"
बूढो मानिसले भन्यो,
"तर तिम्रो ज्यान शिक्षाभन्दा महत्वपूर्ण छ। धेरै मानिसहरू स्कूल गएनन् तर ठूलो मान्छे भए। के तिमी शिक्षाको लागि मर्न चाहन्छौ? अब सुन, यदि तिमीलाई सवारीले ठक्कर दियो भने तिमी मर्नेछौ, र यदि तिमी मरे भने तिम्रो लागि कुनै शिक्षा हुने छैन। के तिमी मलाई बुझ्यौ?"
त्यसपछि बूढो मानिसले थपे,
"शिक्षा सफलता को चाँपी होइन। यसका लागि आफ्नो जीवनलाई जोखिममा नपार।"
गरिब केटो बूढो मानिसका कुरा सुनेर धेरै सोच्यो। धेरै दिनसम्म, उसले सोच्यो र सोच्यो, र अन्ततः आफूलाई प्रतिज्ञा गर्यो कि कहिल्यै फूल बेच्ने छैन।

पन्ध्र वर्षपछि, गरिब केटो जवान मान्छे भयो र अझै पनि कुनै आय स्रोत बिना गरिब थियो। एक दिन, उसले एउटा बूढो मानिसलाई भेट्यो र बिन्ती गर्यो,
"मलाई माफ गर्नुहोस् सर, के तपाईं केही पैसा दिन सक्नुहुन्छ?"
बूढो मानिसले रुष्ट हुँदै भन्यो,
"उह! तिमीले किन अध्ययन गरेनौ कि तिमी आफूलाई उपयोगी बनाउन सक्दथ्यौ?"
जवान मान्छेले जवाफ दियो,
"मेरो आमाबाबु गरिब थिए र मलाई स्कूल पठाउन सक्दैनथे।"
बूढो मानिसले भन्यो,
"आफ्ना आमाबाबुलाई दोष नदेऊ। धेरै मानिसहरूले बाल्यकालमा निकै मेहनत गरे र आफ्नो स्कूल खर्च धान्नका लागि आफ्नो ज्यानलाई जोखिममा पारे, किनकि उनीहरूलाई शिक्षाको महत्व थाहा थियो। तर तिमीले केही गरेनौ, त्यसैले यो सबै तिम्रो गल्ती हो।"

जवान मान्छे बूढो मानिसका कुराबाट दुखित भयो र अझै बढी जब उसले बुझ्यो कि उही बूढो मानिस थियो जसलाई उसले पन्ध्र वर्षअघि भेटेको थियो।

कतिपल्ट तिमीले ती मानिसहरूको कुरा सुन्छौ जसले तिमीलाई चाहेका कुरा गर्नबाट निरुत्साहित गर्छन्? कतिपल्ट तिमीले अरूको विचारलाई आफूमाथि हावी गराउँछौ? के तिमीलाई थाहा छ कि जो मानिसहरूले तिमीलाई तिम्रो सपना पछ्याउनबाट निरुत्साहित गर्छन्, उही मानिसहरू तिमीले आफ्नो सपना हासिल नगरेकोमा दोष दिन्छन्? उनीहरू तिम्रो कामलाई चाँडै न्याय गर्छन्, तर तिमीलाई गरिब हुँदा मद्दत गर्दैनन्। आफ्नो भाग्यलाई नियन्त्रणमा लिउ। आफूमा विश्वास गर। जसले तिमीलाई निरुत्साहित गर्न खोज्छन् तिनलाई बेवास्ता गर। तिमीलाई के बन्ने हो भन्ने तिमी आफैं निर्णय गर, अरूको विचारले फरक पार्नुपर्दैन।